Kódigu HS (Tarifa) no Inconterms

Incoterms identifika divisaun kustu sira no risku entre komprador no vendedor wainhira transporta sasan internasionalmente. La hanesan politika komersiu nasional, regras Incoterms universal, fornese klarifikasaun no prediktibilidade ba negosiu iha mundu. Inklui Incoterm hanesan rekerementu ida ba invoice komersial sira hotu, ho nune’e bele redus pontensial risku ba kustu nian.

FOB (Free On Board) maka Incoterm ida ne’ebe uza iha komersiu internasional. FOB maka hanesan Incoterms tolu ne’ebe mak jeralmente uza iha Timor-Leste, no ida ne’e signifika, “Wainhira transporta ho termus FOB vendedor maka responsavel ba kustu orijin sira. Ida ne’e inklui hasa’e sasan sira ba ro ahi laran. Risku no kustu sira depois mak transfere ba komprador. Komprador depois mak responsavel ba freight, ka seguru (insurance) ne’ebe presiza no kustu sira hotu ba destinasaun final.”

Sim bele, iha Artigu 140 nia okos Kodigu Aduaneiru (Dekretu Lei 14/2017), ita bele halo inspesaun ba ita nia sasan sira, maibe, ita presiza atu hetan ami nia lisensa antes atu halo. Iha kazu balun, tipu inspesaun hanesan ne’e dala ruma presiza atu establese ka konfirma Sistema Harmoniadu (HS) ne’ebe los inklui kodigu klasifikasaun.

Iha total tipu incoterms 10, ne’ebe mak fahe ba kategoria prinsipiu rua: Hirak ne’ebe mak aplika ba modelu transportasaun no hirak ne’ebe aplika ba transportasaun tasi no meius tasi nian deit. Jeralmente aplika Incoterms uza ba sasan sira ne’ebe mak importa ona mai Timor-Leste maka FOB (Free On Board), CFR (Cost and Freight), no CIF (Cost, Insurance and Freight).

Atu fasilita komersiu iha mundu, Kamara Komersiu Internasional (ICC) publika pakote Incoterms, ofisialmente konhesidu hanesan termus komersiu internasional. Globalmente rekonhese, Incoterms prevene konfuzaun iha kontratu komersiu estranjeiru ho klarifika obrigasaun ba komprador no vendedor sira. Parte sira ne’ebe mak involve iha komersiu domestiku ka internasional jeralmente uza termus sira ne’e hanesan stenografia hodi ajuda atu komprende malu no termus los ba sira nia aranjamentu negosiu nian. Incoterms balun aplika ba ninia signifika transportasaun; Seluk aplika rigorozu ba transportasaun iha be laran.

Sistema harmonizadu maka hanesan nomenklatura internasional ida ba klasifikasaun sasan sira nian, dezenvolve husi Organizasaun Mundial das Alfandega (WCO). Ida ne’e permite nasaun partisipante sira atu klasifika sasan komersiu sira iha basis komum ba objetivu sira Alfandega nian. Kodigu HS kompostu husi 5,000 grupu komoditi; kada komoditi identifika ho ninia kodigu digit nen, aranja iha estrutura legal no lojiku no suporta husi regras ne’ebe define ho didi’ak atu atinji uniformidade klasifikasaun ida.

Wainhira importa no exporta sasan sira, ita tenke aplika kodigu komoditi ho lolos, tuir sistema Tarefa Harmonizadu Timor-Leste nian. Iha adisaun atu fornese governu ho dadus komersiu importante sira, klasifikasaun lolos ba ita nia sasan sira hanesan rekerementu legal ida iha Artigu 154 nia okos Kodigu Aduaneiru (Dekretu Lei: 14/2017). Ita bele uza ami nia “Tariff Finder” ne’ebe mak ita bele hetan iha ne’e, ka

Wainhira importa ka exporta sasan komersial sira, ita tenke utiliza Deskripsaun Komuditi Harmonizadu no sistema Kodigu nian. Iha nasaun barak, ida ne’e simplesmente konhesidu hanesan “HS”. Iha adisaun atu fornese governu ho dadus komersiu importante sira, klasifikasaun lolos ba ita nia sasan sira maka hanesan rekerementu legal ida tuir Artigu 154 nia okos Kodigu Alfandega (Dekretu Lei: 14/2017). Kodigu hirak ne’e uza ona extende ba nasaun 200 ne’ebe mak kontratadu ona ba Konvensaun kona ba Deskripsaun Komoditi Harmonizadu no sistema Kodigu nian (konhesidu hanesan Konvensaun ‘HS’). Autoridade Aduaneiru laos deit uza kodigu HS atu identifika sasan sira ne’ebe mak transporta mai, Alfandega mos uza kodigu sira ne’e atu aplika ba dever no taxa no regulamentu relevante Alfandega nian. Governu mos uza kodigu HS ba rekolha komersiu global no kria tarefa. Kompania privadu sira uza sistema hanesan atu halo monitorizasaun ba sira nia sasan, dezenvolve no advokasia ba politika komersiu nian, rekolha statistika iha trafiku no transportasaun no mos monitor ninia presu. Ita bele uza ami nia “Tariff Finder” ne’ebe ita bele hetan iha ne’e (ba iha link atu hetan tariff finder).

CIF (Cost, Insurance and Freight) hanesan Incoterm ne’ebe mak uza ona iha komersiu internasional. CIF ida husi Incoterms komum tolu ne’ebe mak uza ona iha Timor-Leste, no signifika, “Termus ida ne’e hanesan mos ho termus CFR maibe vendedor mak responsavel ba sasan sira no seguru ( insurance) ruma to’o sasan sira ne’ebe to’o iha portu destinasaun. Wainhira sasan sira to’o ona iha komprador nia fatin maka risku no kustu final asosiadu sira hotu sai ona responsabilidade komprador nian.”

Gross Vehicle Weight (GVW) maka hanesan todan/mass operasaun maximu husi vehikulu ida, hanesan spesifiku ona husi fabrika inklui: the sasis husi vehikulu, vehikulu nia isin, vehikulu nia mesin, gazulina, likidu, asesoris; kondotor; pasenjeiru sira; no sasan maximu ne’ebe mak bele seguru atu tula (la inklui trailer ruma). Ita bele normalmente hetan GVW iha plat lokaliza iha vehikulu komersial ka refere ba dokumentusaun fabrika nian ka webpage. Ida ne’e importante atu identifika GVW ne’ebe los tanba ida ne’e sei ajuda atu determina Kodigu Sistema Harmonizadu (HS) ne’ebe los.

Completely Knocked Down (CKD) uza atu dekreve produtu ida ne’ebe mak fa’an ka transporta ona iha pesas konjuntu, ne’ebe mak tenke tau hamutuk molok produtu refere bele uza husi kliente sira. Exemplu hanesan: ‘Motor transporta mai iha completely knocked-down kits, ne’ebe mak halo atu redus kustu transportasaun nian tanba spasu ituan atu transporta motor refere’.

CFR (Cost and Freight) maka Incoterm ida ne’ebe uza iha komersiu internasional. CFR ida husi Incoterms komum tolu ne’ebe mak uza ona Timor-Leste, no signifika, “incoterm CFR signifika katak kustu sira hotu, inklui kustu ba freight to’o iha portu destinasaun ikus nian, sai nudar responsabilidade vendedor nian. Maibe, hanesan komprador tenke mos tau atensaun. Risku ba komprador wainhira sasan sira ne’etula ona iha ro ahi laran, mesmu ita la selu ba kustu freight nian maibe ita presiza atu asegura sasan sira. Kustu restu sira hotu iha fatin destinasaun dpois mak komprador sei selu.”

Ita presia klasifika bebidas ne’ebe mak mai iha kuantidade alkol spiritu ne’ebe ki’ik hanesan “22.08” (ethyl alkol la desnaturadu ida ho ninia alkol forsa ho volume menus husi 80 % vol.; spiritu, likor, no bebidas spiritu sira seluk).